KOPP-zorgen

Wanneer ik Anouk ontmoet in het park heeft ze een brede lach op haar gezicht. We hebben er afgesproken voor een wandeling. Na onze begroeting zegt ze me samenzweerderig: “ik moet je iets vertellen. Ik ben zwanger”. We juichen, we lachen, we vieren, we dromen en we wandelen verder. Ondertussen praten we honderduit over wat er haar te wachten staat.

De eerste KOPP-bijeenkomst

Ik denk terug aan die eerste ontmoeting met Anouk, ondertussen meer dan drie jaar geleden. We spraken elkaar voor het eerst op een bijeenkomst voor mensen met een psychisch kwetsbare ouder (KOPP). Allebei groeiden we op in een gezin met een moeder met een psychische kwetsbaarheid. Tijdens de KOPP-bijeenkomsten van Similes praatten we over wat het betekent om in zo’n gezin groot te worden.

Toevallig kwam het onderwerp ‘kinderen’ toen ook al ter sprake. Ze vertelde me over haar angsten en twijfels. Zou ze zelf ook ooit zoals haar moeder worden? Het was een vraag die haar bezighield. En kon ze het dan wel maken om kinderen op de wereld te zetten? Wat als zij ook een psychose zou krijgen? Wat als zij er op een dag niet voor haar kinderen zou kunnen zijn, net zoals haar eigen moeder door haar opname ook een tijdje uit haar leven verdween? Dat gesprek is me altijd bijgebleven.

Ik troostte haar toen door te benadrukken dat de geschiedenis zich niet altijd herhaalt. Het landschap van de geestelijke gezondheid ziet er ondertussen anders uit, met meer zorg in de thuisomgeving en andere behandelingen. Een psychose zou bij haar niet noodzakelijk dezelfde keten van gebeurtenissen teweegbrengen. Daar is ze mee verantwoordelijk voor en het feit dat ze via Similes ondertussen al zoveel leerde over psychoses en de omgang ermee kan daar alleen maar bij helpen.

Ik vraag haar of die angsten en twijfels over het moederschap er nog steeds zijn. Ze antwoordt: “Neen”, twijfelt en vervolgt: “Of ja, toch wel. Maar ik kan er nu beter mee om”. En dan vertelt ze over de opvolging van haar zwangerschap.

Perinatale psychiatrie

Bij haar eerste bezoek aan de gynaecoloog kreeg ze een vragenlijst voorgeschoteld over de gezondheid in haar familie. Aarzelend vertelde ze de dokter over de psychoses van haar moeder, maar ook over haar eigen angst voor een kraambedpsychose of andere moeilijkheden na de bevalling. De gynaecoloog duwde haar meteen een folder in de handen en raadde haar een afspraak aan bij de afdeling ‘perinatale psychiatrie’ in hun ziekenhuis. Dit is een plek waar er gewerkt wordt rond de geestelijke gezondheid van aanstaande moeders of pas bevallen vrouwen.

De opvolging daar stelt Anouk gerust. Ze kan er terecht met haar vragen. Met de hulpverleners werkt ze er aan een psychoseplan. Natuurlijk hoopt ze dat ze het plan nooit uit de kaft zal moeten halen, maar in geval van moeilijkheden weten haar partner, haar huisarts en haar vroedvrouw wat ze moeten doen. Ze kan nu al aangeven wat ze belangrijk vindt in een behandeling (therapie, familiebetrokkenheid,…) en wat ze liever niet wil.