De ultieme GGZ-challenge: duurzame hulp

Het is soms op de tanden bijten voor familieleden van personen met een psychische kwetsbaarheid. Ook al verschijnen ze goed voorbereid aan de start en zetten ze alles op alles om de tocht tot een goed einde te brengen, soms komt het einde niet in zicht. Ik hoor Laure zuchten. We hebben het over haar vrijwilligerswerk als familievertegenwoordiger. Ze volgt mee vergaderingen van het geestelijke gezondheidsnetwerk in haar regio. Zo probeert ze het verschil te maken door het perspectief van naastbetrokkenen te belichten.

Laure ijvert voor een betere geestelijke gezondheidszorg, waar ook de stem van familieleden telt. Ze doet dat met gedrevenheid. Maar vandaag heeft ze het even moeilijk. Ze heeft het over die ene familie die maar geen duurzame hulp vindt. De moeilijkheden begonnen toen hun zoon nog tiener was. Hij was een moeilijke leerling op school en het lukte hen niet om de gepaste hulp te vinden. In de jeugdzorg leek hij niet te voldoen aan de voorwaarden om hulp te krijgen, en ook het Centrum voor Leerlingbegeleiding kon geen gepaste ondersteuning vinden. Al die jaren probeerden ze zich te beredderen, tot het misliep op zijn achttiende. Een incident met hun zoon in hun woning. De politie kwam erbij. Resultaat: een gedwongen opname. De ouders waren opgelucht. Het is niet makkelijk om je zoon te laten opnemen, maar voor het eerst in lange tijd was er hoop. Al die jaren waren ze op zoek naar hulp en deze opname, ook al was het dan gedwongen, zagen ze als een kans voor hem.

De hoop van de ouders maakte algauw plaats voor teleurstelling. Ze zagen hoe hun zoon van afdeling naar afdeling werd overgeplaatst omdat hij zich soms agressief gedroeg. Telkens werd er geobserveerd en medicatie voorgeschreven. Maar er leek geen breder plan te worden opgemaakt, een echte behandeling leek uit te blijven. De familie wou graag op de hoogte blijven van het verloop van de opname, maar dat was niet evident. Telkens opnieuw moesten ze zelf contact zoeken met de afdeling waar hun zoon verbleef. In hun gesprekken met hulpverleners botsten ze vaak op het beroepsgeheim. Een lichtpuntje voor Laure: daar kon ze wel het verschil maken. Ze raadde de familie aan om vertrouwenspersoon van hun zoon te worden. Gelukkig ging de zoon hiermee akkoord. Hij ondertekende een formulier waarin de ouders werden aangeduid als vertrouwenspersoon. Dit maakte het voor hulpverleners eenvoudiger om informatie met het gezin te delen.

De ouders van de jongen beseffen dat ze samen nog een lange weg te gaan hebben. Voor zijn situatie (een dubbeldiagnose met gebruik) zijn er weinig oplossingen in de geestelijke gezondheidszorg. Bovendien zijn cliënten die zich tijdens een gedwongen opname agressief gedragen niet altijd welkom wanneer ze zich nadien vrijwillig aanmelden. Dat is een grote opdoffer voor de persoon zelf, maar ook voor de familie. Want zij hebben niet altijd de handvatten om met zo’n complexe situatie om te gaan. Ouder ben je voor het leven, maar soms is het gewoon op.