Survivalgids voor de feestdagen - 9 tips
Jingle bells, jingle bells… Hoor jij ze ook al komen? De donkere dagen van december en in hun zog de overweldigende drukte, torenhoge verwachtingen en familiale verplichtingen. Die laatste weken van het jaar zonder kleerscheuren doorkomen, is voor ‘gewone’ gezinnen al niet eenvoudig. Voor gezinnen met een psychisch kwetsbaar familielid in hun midden is het misschien nog lastiger. De dagelijkse zorgen zijn al genoeg. De drukte kan herinneringen of symptomen oproepen. Geforceerde vrolijkheid versterkt misschien het gevoel van isolement. Geen wonder dat sommige mantelzorgers die hele maand december het liefst zouden overslaan. Maar misschien zijn er toch manieren om van de feestdagen te genieten. Via een oproep in onze nieuwsbrief vroegen we het aan Similesleden zelf. Hun (én onze) advies en tips lees je hieronder. Pik er uit wat bij jouw persoonlijkheid en huidige gezinssituatie past en maak er het beste van!
Trek erop uit
De voordelen van bewegen in de natuur hebben we in dit magazine al veelvuldig in de kijker gezet. Hoe koud of guur het de komende maanden ook kan zijn, geef jezelf - letterlijk - wat extra ademruimte. Dat hoeft niet per se in een bos te zijn. Het kan wonderen verrichten om gewoon even de vier muren van je eigen huis te ontvluchten en andere oorden op te zoeken.
Sam: “Als hoogsensitieve persoon zie ik enorm op tegen die drukte. Wat enorm ontspant voor mij is een wellnessweekend, een uitstap naar een mooie kerstmarkt die niet te druk is en wandeltochten in de natuur.”
Femke: “Wij proberen toch veel te gaan wandelen, zelfs als het wat kouder is tijdens de wintermaanden. We plannen ook een extra bezoek aan de sauna. We voelen ons dan tot rust komen en voelen ons beter in ons vel. We hebben ook gemerkt dat fietsen en zwemmen goed helpt.”
Stel je verwachtingen bij
Het vooruitzicht van mooie, vredige dagen vol geluk en vrolijkheid kan leiden tot een wat onrealistische kijk op jezelf en de mensen waar je om geeft. Daardoor kan je al eens uit het oog verliezen dat je ook nog eens moeder, vader, zoon, dochter,… bent van een psychisch kwetsbaar iemand. En die kwetsbaarheid zal niet plots verdwijnen tijdens de feestdagen. Bovendien zijn door de zorg voor je familielid je reserves vaak al opgebruikt, ligt je energieniveau misschien wat lager en is je vrije tijd beperkt. Het idee van een perfecte voorbereiding van de feestdagen kan je dus best loslaten.
Waar heb jij zin in?
Vraag je op voorhand af hoe je de feestdagen dit jaar wil aanpakken. Wat wil je dat er tijdens de feestdagen gebeurt? Heb je zin in een hele rustige dag? Vind je het belangrijk om iemand in het bijzonder bij je te hebben? Geef jezelf de ruimte om niet meer te doen dan waar je zelf werkelijk zin in hebt en zorg ervoor dat je de feestdagen doorbrengt met mensen die echt betekenis voor je hebben.
Plan voldoende rustmomenten in
Vergeet niet om tussen alle bezigheden en afspraken door ook van tijd tot tijd eens stil te staan en gewoonweg niets te doen of niemand te zien. Erken dat je misschien fysiek of geestelijk aan de grenzen van je belasting zit. Probeer wat te lezen en te ontspannen, eet gezond en neem wat tijd apart van de rest, tijd voor jezelf.
Tamara: “Wij doen er een dagje tussen: 24 december het verplichte kerstdiner met ruimere familie. Kerstdag zelf vieren we niet. Dat is de uitrustdag voor mijn zoon. Tweede kerstdag kerstdiner met ons gezin. Voor ons werkt het zo prima.”
Tanja: “Later op de maand vraag ik mijn beste vrienden, ik bestel tapas of kaasschotel zodat ik kan ontspannen en genieten van het gezelschap. Dus simpel houden en spreiden van data zodat het niet te druk wordt.”
Verdeel de taken
Laat je familieleden, vrienden en kennissen weten hoe zij het deze feestdagen een beetje gemakkelijker voor je kunnen maken. Voel aan waar je grenzen liggen, zeg af en toe ‘nee’ en ga voor ‘goed genoeg’ in plaats van perfect.
Olivia: “Ik ontvang op kerstavond (verjaardag van mijn man) mijn kinderen en ouders. Ik doe de boodschappen, zet de tafel en bereid op voorhand de soep. Mijn man of zoon bereidt de hoofdmaaltijd. Op oudejaarsavond wisselen we af met een koppel of gaan we met ons twee op hotel zonder groot eetfestijn. Overdaad schaadt.”
Kaat: “Als KOPP-kind ervaar ik de feestdagen en alle verwachtingen eromheen als erg overweldigend. Al van jongs af aan voelde ik me verantwoordelijk voor mijn depressieve mama, en nam ik veel taken in het huishouden op mij. Het is nog altijd erg moeilijk om die verantwoordelijkheid en ‘zorgen voor’ los te laten. Zeker tijdens de feestdagen, wanneer je rekening moet houden met zoveel gevoelens van anderen, wordt het mij vaak te veel. Alles voelt dan als een verplichting. De laatste jaren probeer ik mezelf wat te beschermen. Ik doe dit door mijn grenzen aan te voelen en hulp te vragen. Ik besef nu dat niet alleen de anderen maar ook ikzelf recht heb op een fijne kerst.”
Bekijk het dag per dag
Probeer in het hier en nu te blijven. De gedachten over wat er gaat komen (dat vreselijk saaie kerstdiner bij je schoonouders! die verplichte winkelmarathons!) zijn altijd erger dan de daadwerkelijke gebeurtenis. Je kan nooit voorspellen hoe het morgen wordt. Probeer dus van vandaag te genieten, zonder dat alles perfect hoeft te zijn. Laat jezelf meevoeren door de natuurlijke flow van je familie en wat er ‘altijd wel zo’n beetje gebeurt’ tijdens de feestdagen. En probeer er een fijne tijd van te maken, voor jezelf en voor de mensen waar je om geeft.
Ruimte voor verdriet én humor
Hoed je voor gemaakte vrolijkheid tijdens de feestdagen. Maak ruimte voor verdriet en teleurstelling, maar bewaar ook de nodige balans door te relativeren en de humor in te zien van elke situatie.
Dieter: “Twee jaar geleden hadden we een vreselijke Kerst. Door de depressie van mijn vrouw, leken al mijn pogingen om er toch iets gezellig van te maken, op niets uit te draaien. Ze had nergens zin in: de kerstviering van de dansclub, ons traditionele kerstontbijt, de kerstborrel bij de buren,… Ook de kinderen werkten haar op de zenuwen. Tijdens het kerstdiner bij mijn ouders werd het nog erger, omdat ze meer dronk dan goed voor haar was. Hoewel het intussen beter gaat met mijn vrouw, gaan we sindsdien ruim op voorhand het gesprek aan. Wat is haalbaar, wat vinden we allemaal leuk tijdens de feestdagen? Daarnaast geven we elkaar de nodige ruimte om even ‘niets’ te moeten en verwachten we ook niet meer van elkaar dat we de hele kerstperiode met een grote smile rondlopen.”
Organiseer je eigen buddysysteem
Femke: “Naast Similes ben ik persoonlijk aangesloten bij een welzijnsvereniging, waar ook veel activiteiten gepland staan tijdens de wintermaanden, en ik heb gemerkt dat het mij ook helpt om anderen te ontmoeten.”
Tijdens vakantieperiodes vallen veel activiteiten en diensten tijdelijk stil, zoals de lokale kringen, praatgroepen, luisterlijn … terwijl je in die periode net nood hebt aan een babbel, of ondersteuning. Anticipeer hierop door op voorhand afspraken te maken, met kringgenoten, vrienden, goede buren,… Zoek een buddy voor de moeilijke momenten tijdens de feestdagen. Spreek af dat je bij elkaar terecht kan tijdens die periode.
Kijk verder dan je eigen haard
Judith: “De wintermaanden waren voor mij altijd druk, maar nooit stressvol. Ik heb altijd van die drukte en die maanden gehouden. Ze boden mij de gelegenheid om me, meer dan anders, in te zetten voor de eenzamen, de noodlijdenden, de kansarmen. Ook deze mensen staan in die maanden totaal open voor alle hulpaanbod, voor liefdevolle aandacht.”
Tip: meer inspiratie voor een ‘warme actie’ vind je ook dit jaar weer op www.dewarmsteweek.be. Organiseer zelf iets of neem zelf deel aan een de vele acties voor een goed doel.
