It takes a village to raise a child

“It takes a village to raise a child”. Ik denk onwillekeurig aan deze Afrikaanse spreuk in mijn gesprek met Irène. Zij maakt zich veel zorgen om Siske, haar psychisch zieke dochter die verslaafd is aan genotsmiddelen en geneesmiddelen. En ze is niet minder bezorgd om Charel, haar kleinzoon (10 jaar) die afwisselend een week bij zijn mama Siske woont en dan weer bij zijn papa.

Eigenlijk kan Siske niet voor Charel zorgen. Ze kan niet zelfstandig instaan voor het onderhoud van haar appartement. Ze verliest voortdurend spullen en vergeet haar afspraken. Ze doet veel impulsieve aankopen en houdt zich niet aan de regels van budgetbeheer. Ze heeft de kracht niet meer om te vechten tegen haar ziekte en brengt veel tijd door in bed.

Irène doet wat kan. Charel verblijft vaak bij haar. Ze springt financieel bij om hem te geven wat nodig is en brengt de jongen waar hij moet zijn (school, Chiro, papa, …). Ze kookt dagelijks voor moeder en zoon.

Intussen zijn er veel spanningen. Siske wil veel tijd doorbrengen met haar zoontje, bij Irène thuis of op haar eigen appartement. Gezien haar onvoorspelbare en soms agressieve buien kan dat niet altijd. Irène leeft al jaren in angst, ook om de mentale gevolgen van de hele situatie op Charel. Ze schippert van ‘s ochtends tot ’s avonds om rust te verzekeren en het gezellig te houden.

Eigenlijk is ook Irène compleet uitgeput, fysiek en mentaal. Haar andere kinderen maken zich ernstig zorgen om haar. Toch houden ze zich op de vlakte. Ze hebben het druk met hun eigen gezin en zijn het zoeken naar
oplossingen voor hun zus beu.

Laatst vergat Siske de afspraak die ze had op een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis (PAAZ) voor een korte crisisopname in afwachting van haar behandeling in een psychiatrisch ziekenhuis. Ze belde aan bij Irène om Charel te zien. Toen Irène haar niet binnenliet, belde Siske zelf de politie. Irène kon de situatie duidelijk schetsen waarna de politie Siske meenam naar de PAAZ. Charel hoorde alles. Hij was bang en verdrietig. De volgende dag belde Siske met excuses. Maar Irène kan de situatie niet meer de baas. Ze vroeg de psychiater om hulp. Siske bleef even opgenomen in de PAAZ en een procedure tot gedwongen opname werd ingezet. In afwachting daarvan is Siske nu weer even thuis. Hoe zal ze reageren op de gedwongen opname? Irène houdt haar hart vast en bereidt zich voor op het ergste.

Zowel de geestelijke gezondheidzorg als justitie komen onvoldoende tegemoet aan de noden van patiënten als Siske. Maar ook de familie heeft nood aan begeleiding. In dit geval bijvoorbeeld ook de broers en zussen van Siske. Informatie over de ziekte en over het aanbod aan hulp is essentieel. Ook samenwerking tussen verschillende diensten en hulpverleners is een must. Er is een goede coördinatie nodig tussen de maatschappelijk assistent, de sociale dienst van het ziekenhuis, het CLB, het mobiele team, …